8 Diagnostiek bij Oncologie
🇳🇱
In Dutch
In Dutch
Practice Known Questions
Stay up to date with your due questions
Complete 5 questions to enable practice
Exams
Exam: Test your skills
Test your skills in exam mode
Learn New Questions
Manual Mode [BETA]
The course owner has not enabled manual mode
Specific modes
Learn with flashcards
Listening & SpellingSpelling: Type what you hear
multiple choiceMultiple choice mode
SpeakingAnswer with voice
Speaking & ListeningPractice pronunciation
TypingTyping only mode
8 Diagnostiek bij Oncologie - Leaderboard
8 Diagnostiek bij Oncologie - Details
Levels:
Questions:
29 questions
| 🇳🇱 | 🇳🇱 |
| Welke artsen zijn betrokken bij het diagnostisch proces van een mammacarcinoom? | - huisarts, deze doet het specifiek lichamelijk onderzoek en voelt aan de borst - radioloog, deze doet aanvullende diagnostiek door middel van mammografie en echografie - patholoog, deze doet ook aanvullende diagnostiek door middel van een cytologische punctie/dikkenaaldbiopsie - deze aanvullende diagnostiek wordt 'triple diagnostiek' genoemd - chirurg, deze kan een biopt nemen - oncoloog |
| Welke soort "foto's" kan een radioloog allemaal maken? | - Röntgenfoto - Echografie/ultrasound - CT-scan - MRI-scan |
| Hoe werkt een röntgenfoto? | - röntgenstraling gaat door de patiënt heen - het geeft een goed beeld van botten, maar niet van weke delen - wordt bij voorkeur in twee richtingen loodrecht op elkaar gemaakt om de ruimtelijkheid van de structuur te bepalen en het probleem van overprojecties (schaduwbeeld) te bestrijden - (gering) risico door ioniserende straling - vier verschillende densiteiten: wit = bot/metaal/contrastvloeistof; zwart = lucht; donkergrijs = vet; lichtgrijs = weke delen (spier/lever) |
| Hoe werkt een echografie/ultrasound? | - Geluidsgolven die door bepaalde weefsels meer of minder worden teruggekaatst - Geluidsgolven met hoge frequentie, voor mensen niet hoorbaar (20 kHz en 800 MHz) - Veel gebruikt in verloskunde en cardiologie - Vaak bij onderzoeken van lever, schildklier, mamma en bijvoorbeeld vergrote klieren - Niet pijnlijk, niet ioniserende straling, makkelijk onderzoek - Niet goed reproduceerbaar onderzoek vanwege continu beweging - voordeel: geen ioniserende straling - nadeel: afhankelijk van degene die onderzoek uitvoert, plaatjes moeilijk te reproduceren |
| Hoe werkt een CT-scan? | - Röntgenbuis draait om de patiënt - Met behulp van computer reconstructie wordt een dwarsdoorsnede gemaakt |
| Hoe werkt een MRI-scan? | - Met een magneet wordt het magnetisch veld van waterstofkernen gericht - Met behulp van een radiogolf worden de kernen ‘aangeslagen’ - Bij het terugvallen naar de grondtoestand wordt een signaal uitgezonden - Met behulp van een computerberekening wordt vastgesteld hoeveel waterstofkernen ergens zitten - Hier wordt een plaatje van gemaakt - Nadeel MRI maakt heel veel geluid, vandaar oordoppen of koptelefoon met muziek - MRI is heel gevoelig voor skeletafwijkingen (kniegewricht) en hersenmetastasen |
| Wat is een botscan/botscintigrafie? | Tc-HDP, activiteit osteoblasten (technetium met fosfaat ingespoten) (nucleaire geneeskunde) Indicaties: - Screening botmetastasen, pijnklachten - Metabool, bijvoorbeeld hypercalciaemie - M. Paget, osteoid osteoom - Fractuur, degeneratieve aandoeningen - Osteomyelitis, loslating prothese (3F) Bij oudere mensen is slijtage zichtbaar, hier zie je meer verkleuring |
| Wat is het verschil tussen röntgenstraling en radioactieve straling? | - Radiologie: meestal anatomische afbeelding, apparaat zendt bepaalde straling uit - Nucleaire geneeskunde: afbeelding functie van orgaan, orgaan straalt uit na toediening isotoop zoals technetium en daarvan wordt een afbeelding gemaakt - Laatste tijd steeds meet PET/CT - Isotopen: atomen van hetzelfde chemische element dus met hetzelfde aantal protonen waarin het aantal neutronen verschilt |
| Waaruit ontstaat kanker? | - Het ontstaat uit 1 cel en ontwikkelt zich tot een massa van grammen tumorweefsel - Ergens dan krijgt de patiënt symptomen, bezoekt hij/zij een arts en wordt de diagnose gesteld - Tumor niet eerder symptomatisch dan bij een massa van 1 gram (een omvang van 1 cm3) - Een dergelijke tumor bevat 109 cellen en bevindt zich dan, op driekwart van de tijd tussen het ontstaan (1 cel) en de dood (1012 cellen) - Een tijdpad van meer dan 5 jaar - Bij meer dan 40% van de patiënten genezing met locoregionale behandeling mogelijk is - Dit betekent dat in een aantal patiënten een klinische manifeste tumor nog niet gemetastaseerd is |
| Wat is van groot belang bij het diagnosticeren van kanker? | - Goede algemene anamnese - Een compleet lichamelijk onderzoek - Kennis van (herkennen van) symptomen - Vragen naar gewoonten, familie, sociale omstandigheden - Beroep - Noxen - En een aanvullend onderzoek |
| Welke bevolkingsonderzoeken zijn er? | - Mammacarcinoom (vrouwen vanaf 50 jaar, elke 2 jaar) - Cervixcarcinoom (vrouwen vanaf 30 jaar, elke 5 jaar) - Darmcarcinoom (vrouwen en mannen vanaf 55 jaar, elke 2 jaar) - Prostaat geen bevolkingsonderzoek |
| Welke differentiaaldiagnose zijn er van mammacarcinoom? | Benigne: - mastopathie - cyste - fibroadenoom maligne: - carcinoom |
| Wat is belangrijk bij de anamnese van mammacarcinoom? | - Leeftijd vrouw, menstruatie/overgang - Pijnlijk/niet pijnlijk - Duur klachten - Uitvloed tepel (helder/bloed) Risicofactoren: - Familieanamnese - Eerder carcinoom borst/ander carcinoom - Anderen |
| Wat is belangrijk bij het lichamelijk onderzoek bij mammacarcinoom? | Inspectie: - Huid - Tepelintrekking - Verschil borst (links/rechts) Palpatie: - Glad - Elastisch - Los van onderlaag - Lymfeklieren |
| Welke beeldvormende onderzoeken kun je doen bij mammacarcinoom? | - Echografie - Mammografie - CT-Scan - MRI-scan pathologisch onderzoek: - punctie (biopsie) aanvullende diagnostiek: - sentinel node/poortwachter |
| Wat is radioactieve straling? | - Radioactiviteit: (in)stabiele kernen - Radioactiviteit wordt uitgedrukt in becquerel (Bq). Als er van een stof, 1 atoom per seconde vervalt (desintegreert) is die stof een radioactieve bron (stralingsbron) met een sterkte van 1 becquerel - Halfwaardetijd, elke stof heeft een vaste halfwaardetijd (van een paar uur tot jaren) |
| Wat is halfwaardetijd bij radioactieve straling? | - Tijd die nodig is om de helft van de radioactieve stof te laten vervallen - Tijd waarna van een oorspronkelijke hoeveelheid stof nog precies de helft over is In nucleaire geneeskunde: - Korte halveringstijd - Technetium = 6 uur - Radon = 3,8 dagen - Jodium = 8 dagen - Cesium = 9,7 dagen - Cesium-134 = 2 jaar - Kobalt = 5,3 jaar |
| Wat kunnen bijwerkingen zijn van radioactieve straling? | - In korte tijd veel straling -> deterministische effecten -> orgaanfalen, bijvoorbeeld haaruitval, tekort aan witte bloedcellen of afsterven van maagdarmslijmvlies - In langere tijd weinig straling -> stochastische effecten -> DNA-schade -> kanker of aangeboren afwijkingen |
| Wat is sievert? | - De sievert (Sv) = de equivalente dosis ioniserende straling waaraan een mens in een bepaalde periode is blootgesteld, en is gelijk aan 1 J/kg - De natuurlijke achtergrondstraling = 2,5 miliSv/jaar - In Fukushima Japan in 2011 400miliSv/uur - Toegestaan 2 keer CT-scan per jaar per persoon in verband met de straling - Achtergrondstraling 2,5 miliSv per jaar - Vlucht USA/skivakantie 0,04 miliSv - Thoraxfoto 0,04 miliSv - Longperfusiescintigrafie 1,1 miliSv - Schildklierscintigrafie 4,4 miliSv - PET-scan 6 miliSv - CT-thorax 5,5 miliSv - CT-abdomen 11 miliSv - Coronairangiografie 6,9 miliSc |
| Wat is het verschil tussen natuurlijke en kunstmatige radioactieve stoffen | - Natuurlijke radioactieve stoffen hebben of een heel lange halfwaardetijd of worden constant aangemaakt, bijvoorbeeld 235U (uranium) of 40K (potassium) - Kunstmatige radioactieve stoffen komen van nature niet voor en worden gemaakt in bijvoorbeeld een reactor( in Nederland in Petten), bijvoorbeeld 99mTc (technetium) |
| Wat is Technetium-99? | - Een radioactieve isotoop van technetium - Een metastabiel nucleair isomeer van technetium-99 - Komt slechts sporadisch voor op aarde - In de nucleaire geneeskunde als radioactieve tracer in het lichaam (volgen via een gammacamera) - Het voldoende energetische gammastraling uitzendt - De korte halfwaardetijd van ongeveer 6 uur |
| Wat is radiologie? | - De radiologische diagnostiek, ook wel ‘diagnostic imaging’ genoemd, is het vakgebied dat zich richt op al die diagnostische activiteiten waarbij gebruik wordt gemaakt van afbeeldingstechnieken - Vroeger alleen röntgenstraling gebruikt, maar tegenwoordig in toenemende mate ook ultrageluid en magnetische resonantie |
| Wat is de techniek van nucleaire geneeskunde? | - Hotlab/farmacon (die specifiek is voor een orgaan) + radioactieve stof (meestal 99mTc) = radiofarmacon - Bijvoorbeeld Tc-HDP (botscan), Tc-MAA (longperfusie), Tc-DMSA (nier), Tc (MIBI (hart), etc. - Meest gebruikt 99mTc, halfwaardetijd 6 uur - Laatste tijd forse toename gebruik 18FDG (radioactieve suiker/glucose) - Radioactieve stof toedienen met behulp van intra-veneuze injectie of capsule - Labelen leuko’s/ery’s (leukocyten) |
| Wat is de BI-RADS classificatie? | - 0: incomplete - 1: negative - 2: benign finding(s) - 3: probably benign - 4: suspicious abnormality - 5: Highly suggestive of malignancy - 6: known biopsy – proven malignancy |
| Wat is sentinel node scintigrafie? | - Met behulp van Tc-nanocolloid rondom tumor, afgevoerd door lymfebaan - Op OK ook patent-blue toedienen - Op OK met behulp van gamma-probe zoeken Indicaties: - Mamma < 3cm zonder verdenking lymfekliermeta’s, voor lymfekliertoilet (Poortwachter wordt altijd weggehaald, dan onderzoek, is het negatief dan wordt nog extra bestraald of lymfkliertoilet) - Voor neo-adjuvant chemotherapie |
| Hoe verloopt de diagnostiek bij gemetastaseerd mammacarcinoom? | - Echo: levermetastasen - CT-scan: lever/longmetastasen - Botscan: botmetastasen - MRI: uitbreiding eventuele botmetastasen - EF bepaling (hartfunctie bepaling): van belang bij sommige therapieën |
| Wat is een PET scan? | - Positron Emissie Tomografie - De nieuwste nucleaire beeldvormende techniek - Intra-veneus glucose met radioactieve fluor-18 isotoop (dit radiofarmacon heet F-18 FDG) - Dit isotoop vervalt naar een stabielere toestand, waarbij het een positron uitzendt - Positron en elektron zijn elkaars antideeltje (even grote massa, maar tegengestelde lading) - Het positron botst in het lichaam van de patiënt vroeg of laat tegen een elektron - Als twee antideeltjes botsen kan annihileren (= vernietiging na samengaan) plaatsvinden - Met behulp van 18F-fluordeoxyglucose (FDG) opgenomen in tumoren en ontstekingen |
| Wat zijn de indicaties van een PET scan? | - Stadiering NSCLC voor mediastinoscopie - Stadiering lymfoom/melanoom/hoofd-hals carcinoom - Unkown primary - Verdenking recidief bij stijgende tumormarkers - Controle therapie bij lymfomen |
| Wat zijn de voordelen van een PET/CT scan samen? | - Lokalisatie PET-afwijkingen preciezer - Activiteit van CT-afwijkingen - Minder fout-positieve PET-afwijkingen |