8 pijn algemeen/pijn oncologie
🇳🇱
In Dutch
In Dutch
Practice Known Questions
Stay up to date with your due questions
Complete 5 questions to enable practice
Exams
Exam: Test your skills
Test your skills in exam mode
Learn New Questions
Manual Mode [BETA]
Select your own question and answer types
Specific modes
Learn with flashcards
Listening & SpellingSpelling: Type what you hear
multiple choiceMultiple choice mode
SpeakingAnswer with voice
Speaking & ListeningPractice pronunciation
TypingTyping only mode
8 pijn algemeen/pijn oncologie - Leaderboard
8 pijn algemeen/pijn oncologie - Details
Levels:
Questions:
43 questions
| 🇳🇱 | 🇳🇱 |
| Hoe kun je het zenuwstelsel indelen? | Anatomische indeling: - Centraal (door bot omgeven: hersenen en ruggenmerg) - Perifeer (niet door bot omgeven: 12 paar hersenzenuwen, 31/32 spinale zenuwen) Fysiologische indeling - Animale = somatische (willekeurige) afferente en efferente banen - Autonome = vegetatieve, viscerale (onwillekeurige) sympatisch en parasympatisch |
| Wat zijn proprioceptoren en exteroceptoren? | Proprioceptoren: - Receptoren in het bewegingsapparaat - Proprioceptieve sensibiliteit of proprioceptie: spieren, gewrichten, botten Exteroceptoren: - Receptoren in de huid - Exteroceptieve sensibiliteit of exteroceptie |
| Wat is somatisch en wat is visceraal? | Somatisch: - Met betrekking tot het lichaam Visceraal: - Met betrekking tot de ingewanden |
| Wat is ascenderend en wat is descenderend? | Ascenderende: - Opstijgende, sensibele banden, afferente zenuw Descenderende: - Dalende, motorische banen, efferente zenuw |
| Wat is pijn? | Is een onplezierige, sensorische en emotionele ervaring die gepaard gaat met feitelijke of mogelijke weefselbeschadiging of die beschreven wordt in termen van een dergelijke beschadiging Heeft te maken met: - Weefselbeschadiging - Verdriet - Onaangenaam gevoel Heeft ook te maken met: - Menselijk lijden - Pijn lijden |
| Wat zijn voorbeelden van pijn? | Kapotte knie van een kind: - Uitgestelde reactie, huilt bij het zien van bloed Oorlogswonden: - Soms vreselijke wonden, nauwelijks pijn Bevalling: - Hele sfeer is medebepalend Doorboringrituelen: - Het ritueel helpt Fantoompijn: pijn aan een lichaamsdeel wat niet meer aanwezig is: ontregelde poort? |
| Hoe kun je pijn classificeren? | - Acute versus chronische pijn - Nociceptieve versus neuropathische pijn - Somatische versus viscerale piin Noxa (=schade) Nocisensoren (=pijnzintuigen) gevoelig voor beschadiging |
| Wat is het verschil tussen acute en chronische pijn? | Acute en sub-acute pijn - Waarschuwing - Signaalfunctie Chronische pijn > 3 of 6 maanden - Alarm blijft voortvloeien - Geen signaalfunctie meer |
| Wat is nociceptieve pijn? | = pijn veroorzaakt door weefselbeschadiging - Stoffen komen vrij die zenuwuiteinden prikkelen of die de prikkeldrempel verlagen |
| Wat is het verschil tussen nociceptieve pijn en neuropatische pijn? | Nociceptieve pijn: - Weefselschade - Ontsteking - Gezonde zenuwvezels - Somatische/viscerale pijn - Waarschuwende functie Neuropathische pijn (=non-nociceptieve pijn) - Schade aan CZS (centrale pijn); CVA - Schade PZS (letsel afferente zenuwvezelfs); fantoompijn, herpes zoster, oncologische pijn - Geen waarschuwende functie |
| Wat is het verschil tussen somatische pijn en viscerale pijn bij nociceptieve pijn? | Somatische pijn: - Oppervlakkig (huid, bindweefsel, spierweefsel, gewrichten, bot) gelokaliseerd, scherp, stekend, kloppend Viscerale pijn - Diep (ingewanden borst, buik) niet duidelijk gelokaliseerd, drukkend, borrend; - Referred pain |
| Waarom is het differentiëren van pijn belangrijk? | - Neuropathische pijnen reageren slecht op gebruikelijke analgetica (pijnstillers) NSAID |
| Wat is pijntolerantie? | -> Vermogen om om te gaan met pijn <- analyse van de beïnvloedende factoren |
| Welke theorieën zijn belangrijk als het gaat om pijn? | - Cirkel van Loeser - Poort theorie of Gate-control-theorie |
| Wat is het model van Loeser? | - Pijn is niet alleen een lichamelijk verschijnsel, maar heeft ook psychische en sociale kanten |
| Wat is pijngeleiding? | - Perifeer mechanisme - Centraal mechanisme - Modulatie (poort-theorie = gate control theorie) - Pijnsyndromen (referred pain) |
| Wat is het perifeer mechanisme van pijngeleiding? | Pijn receptoren: - Nociceptoren Nociceptoren: - Vrije zenuwuiteinden Soorten vezels: - C vezels: dun/langzaam (zonder myeline) - A/delta vezels: dik/snel (met myeline) |
| Welke zenuwen veroorzaken het pijngevoel? | Zenuwen die de pijn voort geleiden bestaan uit twee soorten: - Dunne vezels, C vezels = pijn; langzaam, reageren op alle soorten weefselschade, secundaire, ‘langzame’ pijn, viscerale pijn 0,7 m/sec - Dikke vezels, A-delta vezels = tast, druk; snel, reageren alleen mechanische of thermische beschadiging, primaire, ‘snelle’ pijn, somatische pijn tot 120 m/sec |
| Wat zijn A-delta vezels en C vezels? | - A-delta vezels (met myeline): primaire pijn, gelokaliseerd - C vezels (zonder myeline): secundaire pijn, diffuus, emotioneel gekleurd |
| Wat is de fysiologie van pijn? | Primaire pijn = snel, scherp, lokaal (lokt reflex uit) A-delta vezels Secundaire pijn = later, zeurend, diffuus (pijnlijden) C vezels |
| Welke stoffen komen vrij bij een pijnprikkel? | - Prostaglandine - Bradykinine - Serotonine - Histamine |
| Wat is het centraal mechanisme bij pijngeleiding? | - Van prikker naar gewaarwording - Achterhoorn (ruggenmerg) - Opstijgende banen - Thalamus (allesbehalve reuk) - Cerebrale cortex (sensibele hersenschors) - Het centrale systeem werkt in op de hersenen, het cognitieve (lerende, wetende) - De uitwisseling tussen dikke en dunne vezels blijft aanwezig - De dunne vezels opent de sluis, vergemakkelijkt de overdracht - De dikke vezels remt de overdracht, doet de sluis dicht |
| Wat is pijnmodulatie/poorttheorie? | Er vindt bewerking van de nociceptieve informatie plaats Periferie + opstijgende banen + hersenen = pijn ervaring - Poort zit in achterhoorn ruggenmerg - Overdracht perifere zenuwvezel -> ruggenmerg - Poort kan openstaan -> info naar de hersenen - Poort kan dicht staan -> geen info naar de hersenen - Hangt af van evenweicht tussen kleine ne grote afferente zenuwvezels |
| Wat doet massage bij pijn? | Door het wrijven -> stimulatie van de dikke A-delta vezels -> poort dicht -> minder info naar hersenen -> minder pijn |
| Hoe ziet het schema van de poorttheorie eruit? | Schema poorttheorie Open: Fysieke: - Uitbreiding letsel, Gevoeligheid CZS Affectieve: - Depressie, angst, agressie Cognitieve: - Aandacht voor pijn, Verveling, Negatieve attitude Sluiten: Fysieke: - Medicatie, Tegenstimulatie (massage) Affectieve: - Ontspanning, kalmte, positieve emotie Cognitieve: - Afleiding, Positieve attitude |
| Hoe kun je pijn behandelen? | Oorzaak: - Analyse en niet alleen somatisch Te veel aan prikkels wegnemen: - Geneesmiddelen - Operatie, blokkade van de zenuwbanen Extra prikkels via de dikke vezels: - Massage, koude/warmte, bewegen - Angst verminderen, sociale support, uitgerust zijn, etc. - Niet medicamenteus - Medicamenteus |
| Hoe kun je pijn behandelen via geneesmiddelen? | Hoe werken deze middelen? - Perifeer: (remmen prostaglandine synthese) tegen de pijnmediatoren (NSAID): aspirine, paracetamol, ibuprofen (nurofen) - Centraal (opiaten = opioïde analgetica) remmen opiaatreceptor bij het ruggenmerg (achterhoorn en bij de thalamus): morfine |
| Wat is referred paind? | - Pijn in de ingewanden -> op een andere verafgelegen plaats waargenomen - In het ruggenmerg zijn geen neuronen die uitsluitend door viscerale prikkels worden geactiveerd - Info uit de ingewanden activeert ook neuronen uit het lichaamsoppervlakte en bewegingsapparaat = summatie van prikkels - Pijn in de schouder bij een maagzweer - Pijn in het schouderblad bij lever/galblaas ziekte |
| Hoe kun je pijn meten? | - Intensiteit – VAS - Pijndagboek - Multidimensionale pijnscorelijst |
| Wat is neuropatische pijn/non-nociceptieve pijn bij oncologie? | - Neuropatische pijn = non-nociceptieve pijn = pijn oncologie - Huidtherapeuten krijgen patiënten die last hebben van de gevolgen van behandeling van borstkanker - Klachtenpatroon van aanhoudende pijn en andere neurologische verschijnselen - De pijnsyndromen die optreden na borstoperaties zijn vaak erg belastend voor de patiënt - Een ingewikkelde neurologische achtergrond - Het begrip neurogene pijn speelt hierin een hoofdrol - Deze pijn is chronisch >3 of 6 maanden; alarm blijft voortvloeien, geen signaalfunctie meer |
| Welke soorten oncologische pijn heb je? | - Constant brandende - Schrijnende pijn - Scherpe pijnscheuten - Cutane allodynie: pijn door niet pijnlijke stimulie |
| Wat is de pathofysiologie van neuropathische pijn en wat zijn de kenmerken? | Pathofysiologie: - Zenuwstelsel zelf beschadigd - Impulsgeleiding gestoord - Pijn modulatie gestoord - Centrale verwerking gestoord Kenmerken: - Zeer heftige pijnen, vreemde pijn: brandend, schroeiend, stekend, zeurend, elektrisch, tintelend, ‘insluipend’ - Samengaan van pijn met anesthesie - Pijn in projectiegebied van getroffen zenuwen - Moeilijk te behandelen - Secundaire veranderingen in zenuwstelsel |
| Wat zijn voorbeelden van neuropathische pijn? | - Fantoompijn - Postherpetische pijn - Trigeminusneuralgie - Causalgie - Reflexdystrofie - Diabetes - Alcoholisme - Loodvergifteging - Plexusavulsie - Multiple sclerose - Herpes zoster |
| Hoe noem je het samengaan van pijn met anesthesie? | ‘Anaesthesia dolorosa’ |
| Wat zijn oorzaken van neurogene pijn? | - Perifere sensibilisatie - Beschadiging inhiberende werking - Valse circuitvorming - Cerebrale veranderingen |
| Wat is perifere sensibilisatie bij neurogene pijn? | - Verandering zenuwmembraan - Verlaging prikkeldrempel - Spontaan optredende pijn, tastprikkels worden ervaren als pijnprikkels |
| Wat is beschadiging inhiberende werking bij neurogene pijn? | - Zenuwbeschadiging remt de inhiberende werking in de achterhoorn drempel |
| Wat zijn valse circuits bij neurogene pijn? | - Overspraak tussen beschadigde zenuwvezels - Valse nieuwe contacten tussen zenuwvezels - Plastische veranderingen in centraalen perifeer zenuwstelsel |
| Wat zijn cerebrale veranderingen bij neurogene pijn? | - Secundaire pijnverwerking lijkt afwijkend in emotioneel-affectieve pijngebied - Verlagingpijndrempel - Uitbreiding receptorvelden |
| Hoe kun je neuropathische pijn bestrijden? | - Zenuwblokkade - Sympatische blokkade - Resectie van neuroom - Coagulatie achterhoorn van ruggenmerg - Capsaïcine (substance P-remmer) - Anticonvulsiva - Antidepressiva - TENS (transcutane electro neuro stimulatie) - Cannabinoïden |
| Wat zijn oorzaken van pijn bij kanker? | Ziekteproces zelf: - Ingroei bot, rek vliezen, druk zenuw, ulceratie Gevolg van behandeling (iatrogeen): - Wond, litteken, fantoom, lymfoedeem, straling, chemo Fysieke achteruitgang (=malaise): - Decubitus, infecties: herpes candida, veneuze trombose Overige oorzaken: - Hart, gewrichten, stress: hoofdpijn, migraine |
| Wat is pijn bij borstkanker? | - Mastectomie - Okselkliertoilet -> PMPS: post mastectomie pijn syndroom: - Wondpijn - Littekenpijn - Lymfoedeem - Ontstekingspijn - Fibrosepijn - Neuropathische pijn |
| Wat is neuropathie nervus intercostobrachialis? | Kenmerkend voor zenuwpijn: - Brandend, schrijnend, zeurend, stekend, ‘speldenprikken’ en/of een ‘strakke band’ - Gevoel om de borstkas en/of bovenarm |