H4 (ERG)
🇳🇱
In Dutch
In Dutch
Practice Known Questions
Stay up to date with your due questions
Complete 5 questions to enable practice
Exams
Exam: Test your skills
Test your skills in exam mode
Learn New Questions
Manual Mode [BETA]
The course owner has not enabled manual mode
Specific modes
Learn with flashcards
Listening & SpellingSpelling: Type what you hear
multiple choiceMultiple choice mode
SpeakingAnswer with voice
Speaking & ListeningPractice pronunciation
TypingTyping only mode
H4 (ERG) - Leaderboard
H4 (ERG) - Details
Levels:
Questions:
21 questions
| 🇳🇱 | 🇳🇱 |
| Op wie hebben de humanisten kritiek? Wat voor kritiek hebben ze? | De humanisten hebben kritiek op de bartolisten (commentatoren). Ze vinden dat de bartolisten het RR onjuist behandelen. Het is namelijk geen voor altijd geldend recht, maar een historisch voorbeeld van recht (minder auctoritas). |
| Waar gaan de humanisten van uit? En leg het verschil uit tussen de generaties. | Het humanisme gaat uit van de mens als individu. De eerste generatie is een vrij academische generatie en ziet het RR als historische bron (zuiver humanisme). De tweede generatie is een meer praktische generatie. |
| Benoem de belangrijke gebeurtenissen bij 1453, 1492 en 1517. | 1453: Constantinopel (en daarmee ORR) valt + 100-jarige oorlog tussen FR en Engeland is over 1492: Columbus ontdekt Amerika 1517: Maarten Luther zorgt voor het begin van de reformatie en de scheiding van kerk en staat |
| Noem de gevolgen van de godsdienstige burgeroorlogen. | Godsdienst: opkomt van het protestantisme. Calvinisme (NL & FR) + Lutheranisme (DE). Geloofseenheid komt tot een einde, want C&L twijfelen heel erg aan pauselijk gezag. Staatskundig: paus zijn gezag wordt in twijfel getrokken. Vorsten erkennen kerkelijk gezag niet meer boven hen. Kerk verliest grond. In landen met protestantisme: scheiding staat en kerk. |
| Wat zorgt voor economische opleving? Voor welke nieuwe groep zorgt dit? | De ontdekkingsreizen. Dit zorgt voor de nieuwe bevolkingsgroep: handelaren. |
| Definieer de dynastieke vorstenstaat. | Een dynastieke vorstenstaat is een verzameling van middeleeuwse vorstendommen en landsheerlijkheden verenigd in een personele unie: alle landen en gebieden hebben dezelfde vorst. De landen worden verenigd met die vorst. |
| Wat is een personele unie? | De landen onder een vorst hebben één ding gemeen: de vorst. Deze vorst behoort tot een bepaalde dynastie (familie). De personele unie wordt in stand gehouden door de vorst als ‘sterke man’. Verregaande interne soevereiniteit is er, ten opzichte van standenvergadering (adel/geestelijkheid/burgerij). |
| Wat houdt de Habsburgse centralisatiepolitiek in? | Karel V en Filips II hebben de 17 Nederlanden tot één NL gemaakt. Dit deden ze voor de bestuursefficiëntie. Ze deden dit met centralisatie & unificatie van bestuur, recht en rechtspraak. |
| Hoe centraliseerden en unificeerden Fillips II en Karel V het bestuur? | - Centralisatie van bestuur: - Stadhouders & landhouders (hielden alles in de gaten) - Regeringsraden (RvS, Raad van Financiën, Geheime raad) |
| Hoe centraliseerden ze de rechtspraak? | - C & U van rechtspraak: - Gewestelijke gerechtshoven (HB van vonnissen schepenbanken) - Raad van Vlaanderen, etc. - Centraal gerechtshof (HB van vonnissen gerechtshoven) - Grote Raad van Mechelen - Hield gerechtshoven in de gaten |
| Hoe centraliseerden ze het recht? | C & U van het recht: 1. Homologatie van het gewoonterecht (costumen) - Homologeren: eenmaking van het recht - Karel V geeft opdracht om al het gewoonterecht uit de regio van een gerechtshof op schrift te zetten, deed je dit niet: ongeldig gewoonterecht - Alles wat was opgetekend, opgestuurd, gecontroleerd en goedgekeurd: wet 2. Centrale wetgeving werd uitgevaardigd door Karel V (strafrecht) - Criminele Ordonnantiën (1570, Filips II) - Ons eerste strafrecht/strafprocesrecht 3. Romeins recht als aanvullend recht (receptie) - Mocht iets niet bepaald zijn: RR |
| Waar zitten de eerste generatie humanisten (16e eeuw) voornamelijk? | Frankrijk, universiteit van Bourges (mos galicus) |
| Wat vertelt Lorenzo Valla (1407-1457) over de oude Romeinse teksten? | Hij wilde dat de oude Romeinse teksten bestonden en dat de teksten/aanpassingen van de glossatoren & commentatoren verdwenen. Hier zie je dus al goed dat de humanisten kritiek hadden op de eerdere rechtsgeleerden. |
| Hoe gaat de eerste generatie humanisten wetenschappelijk met het RR om? | Willen het RR teruggeven door: 1. Historische interpretatie: RR is een historische bron en de betekenis van de teksten past in die tijdsgeest en bij die samenleving (Romeinse rijk). - Commentatoren & glossatoren waren van mening dat het ook geldend was in hun tijd. Hierin verschillen de twee stromingen. 2. Filologische dimensie: herstel van de Romeinsrechtelijke teksten. Ze haalden alles eruit wat niet-Romeins is. Alles van de middeleeuwen werd er ook uitgehaald. Verdere relevante kenmerken: 3. Alciatus (1492 - 1550) 4. Donellus (1527 - 1591) |
| Benoem de verschillen tussen juridisch humanisme en scholastiek. | De verschillen: 1. Relativering van de gezagswaarde van het RR - Humanisten erkennen auctoritas van teksten, maar relativeren dit (beste voorbeeld) 2. Erkenning van het relatieve gezag van andere rechtsstelsels - Als je het RR kan volgen, kan je ook andere stelsels volgen - Verwetenschappelijking van het eigen vigerende recht (gewoonterecht) - Bestudering en bewerking van eigen recht d.m.v. concepten en begrippen uit RR (acculturatie) 3. Nationalisering van het recht - Het recht willen toepassen op een groot gebied (liefst in heel het land, dynastieke vorstenstaten) 4. Systematisering van het eigen recht - Losse rechtsregels onderbrengen in een duidelijk systeem. |
| Waarin verschilde FR en IT op het gebied van juridische stromingen/wetenschapsmethoden? | In FR: Mos Gallicus (humanistische methode) In IT: Mos Italicus (scholastiek/bartolisme) Het humanisme heeft het bartolisme dus niet geheel vervangen in deze periode. Er is dus een zekere verdeeldheid ontstaan. |
| Benoem de kenmerken van de tweede generatie humanisten. | De kenmerken: - Praktische generatie (dienstbaar maken in praktijk) - RR is een goed voorbeeld, maar het blijft een voorbeeld - Navolgen van RR, indien zinvol (bepaal je met ratio) - Ratio is toetssteen (rationele receptie) - Nederlanden (16e/17e eeuw) - Petrus Gudelinus (1550-1620) - Arnoldus Vinnius (1588 - 1627) - HES --> Rooms-Hollands recht |
| Benoem de kenmerken van het Rooms-Hollands recht. | De kenmerken: - Hugo de Groot (1583 - 1645, Inleidinge uit 1631) - Simon van Leeuwen (1626 - 1682, Het Roomsch-Hollandsch Regt uit 1664) 1. Inleidinge tot de Hollandsche Rechtsgeleerdheit - Eigen recht van het gewest Holland als uitgangspunt (gewoonterecht, wettenrecht) - Wetenschappelijk bewerkt (hierdoor rechtsgeleerdheid) - Gesystematiseerd (instituten van Gaius als basis) - Waar nodig aangevuld met RR (rationele receptie) - En met recht uit andere bronnen 2. Blauwdruk voor het nationale recht |
| Benoem de mengvorm van het humanisme en bartolisme. | De mengvorm heet: usus modernus pandectarum (Duitsland, 16e eeuw). De kenmerken zijn als volgt: - Voortgezet bartolisme met een humanistische invloed - RR is een voorbeeld, maar een gezaghebbend voorbeeld (zo belangrijk, moet je toepassen) - Zie nader: - Humanisme: voorbeeld - Bartolisme: gezaghebbend - Duitsers: gezaghebbend voorbeeld |
| Noem drie belangrijke kanttekeningen van het humanisme tijdens emulatio. | De kanttekeningen: - Aan de meeste universiteiten in de 16e eeuw in Europa blijft de rechtenstudie nog lange tijd bartolistisch van aard - In NL zijn veel praktijkjuristen humanist in naam, maar bartolist in uitoefening van zijn werk - Er ontstaan mengvormen zoals het Usus modernus pandectarum. Voortgezet bartolisme met humanistische invloeden. Het humanisme was dus de overgangsperiode van auctoritas naar ratio. |