SEARCH
You are in browse mode. You must login to use MEMORY

   Log in to start

level: Level 1

Questions and Answers List

level questions: Level 1

QuestionAnswer
Czym zajmuje się ekologiaJest to nauka o funkcjonowaniu przyrody, bada zależności pomiędzy organizmami oraz pomiędzy organizmami, a środowiskiem.
Wymień poziomy organizacji przyrodyOrganizm, gatunek, populacja, biocenoza, ekosystem, biom, biosfera
Co to jest nisza ekologicznaSą to wymagania istotne dla życia, rozwoju i rozmnażania się danego gatunku.
Co obejmuje nisza ekologicznaWarunki środowiska, zasoby środowiska, oddziaływania danego gatunku z innymi gatunkami.
Czym jest siedliskoJest to obszar fizyczny, na którym występuje dany gatunek. Siedlisko nie jest niszą ekologiczną, różne gatunki mogą mieć to samo siedlisko, ale różne nisze ekologiczne.
Omów klasyfikację czynników środowiskaAbiotyczne (nieożywione, np. temperatura, wilgotność, wiatr, pH) Biotyczne (ożywione, oddziaływania z innymi organizmami)
Wyjaśnij pojęcia: eurybionty i stenobiontyEurybionty są to organizmy o szerokiej tolerancji na dany czynnik środowiska, np. gatunki eurytermiczne mogą żyć w szerokim zakresie temperatur. Stenobionty są to gatunki o wąskiej tolerancji na dany czynnik środowiska, np. gatunki stenotermiczne, "mają się" najlepiej w określonych temperaturach
Wymień formy ekologiczne roślinHigrofity (stanowiska wilgotne), hydrofity (środowisko wodne), mezofity (umiarkowana wilgotność), kserofity (sukulenty i sklerofity).
Do czego służą gatunki wskaźnikowe (bioindykatory), podaj przykład gatunku wskaźnikowegoBioindykatory to gatunki o bardzo wąskim zakresie tolerancji na dany czynnik środowiskowy, służą one do oceny zanieczyszczenia powietrza lub wód, np. porosty są przydatne w ocenie zanieczyszczenia powietrza tlenkiem siarki (IV), konkretne stężenie tego związku w powietrzu warunkuje pojawienie się określonego gatunku porostu.
Co to jest populacjaPopulacja to osobniki jednego gatunku występujące na określonym obszarze w tym samym czasie.
Wyjaśnij pojęcia: liczebność populacji, zagęszczenie populacji.Liczebność to liczba osobników, które tworzą daną populację Zagęszczenie populacji jest to liczba osobników danego gatunku przypadająca na określoną jednostkę powierzchni, np. 1m kwadratowy
Jakie czynniki wpływają na regulację liczebności populacjiRozrodczość, śmiertelność oraz migracje.
Porównaj strategię rozwoju typu r i KK - rodzice opiekują się potomstwem, na świat przychodzi mała liczba potomstwa, cechuje się dużą przeżywalnością, wolne tempo wzrostu, duże rozmiary ciała, np. ssaki, ptaki. r - rodzice nie opiekują się potomstwem, na świat przychodzi bardzo duża ilość potomstwa, cechuje się małą przeżywalnością, małe rozmiary ciała, szybkie tempo wzrostu, np. ryby, owady.
Wymień typy krzywych przeżywaniaI (wypukły) - duża przeżywalność osobników młodych, która spada wraz z wiekiem. II (prosty) - przedstawia taką samą przeżywalność osobników w każdym wieku. III (wklęsły) - niewielka przeżywalność osobników młodych, rośnie wraz z wiekiem.
Omów 2 modele wzrostu populacjiWzrost geometryczny, zachodzi w warunkach sztucznych, każde nowe pokolenie jest co najmniej 2 razy liczniejsze od poprzedniego. Wzrost logistyczny, na początku populacja rozwija się w postępie geometrycznym jednak po pewnym czasie z racji ograniczonej ilości zasobów środowiska liczebność populacji stabilizuje się na określonym poziomie.
Wymień formy rozmieszczenia skupiskowego zwierzątRodzina, monogamiczna lub poligamiczna (jeden samiec + kilka samic lub na odwrót), rodzina składa się z rodziców oraz ich potomstwa. Stado, gatunki żyjące w stadzie wspólnie zdobywają pożywienie, walczą z drapieżnikami oraz ostrzegają się przed nimi.
Wymień 5 wad i zalet życia w grupieZalety: 1. Prostsze odnalezienie partnera do rozrodu 2. Łatwiejsze polowania oraz poszukiwania pokarmu 3. W grupie ryzyko upolowania przez drapieżnika spada 4. Wspólna opieka nad potomstwem 5. Pomoc innych osobników. Wady: 1. Konkurencja o pokarm 2. Konkurencja o samicę lub samca 3. Większe prawdopodobieństwo szybkiego rozprzestrzenienia się pasożytów 4. Możliwość wychowywania nie swojego potomstwa
Wymień formy rozmieszczenia wraz z przykładamiSkupiskowe np. antylopy, losowe np. rośliny zapylane przez wiatr, równomierne np. pingwiny
Jakie 3 okresy możemy wyróżnić w życiu zwierzęciaWiek przedrozrodczy - są to osobniki młodociane, które najczęściej pozostają pod opieką rodziców Rozrodczym - osobniki dorosłe, które mogą przystąpić do rozrodu Porozrodczy - osobniki starzejące się, które powoli tracą zdolności do aktywnego rozrodu
Wymień oddziaływania antagonistyczne występujące w przyrodzieKonkurencja (wewnątrzgatunkowa i międzygatunkowa), drapieżnictwo, pasożytnictwo, roślinożerność
Wymień oddziaływania nieantagonistyczne występujące w przyrodzieProtokooperacja, symbioza (mutualizm obligatoryjny), komensalizm
Wymień kilka strategii obronnych ofiar drapieżnikówUcieczka (antylopy, surykatki), obrona mechaniczna (jeżozwierz), obrona chemiczna (płazy), mimetyzm (owady upodabniające się do otoczenia), mimikra, autotomia (strzykwy, jaszczurki)
Czym jest biocenoza, a czym biotop oraz biocenoza + biotopBiocenoza to populacje różnych gatunków żyjących na danym terenie w określonym czasie, populacje te wzajemnie na siebie oddziałują. Biotop jest to część przyrody nieożywionej. Biocenoza i biotop tworzy ekosystem.
Podziel ekosystemy ze względu na wpływ człowieka na ich funkcjonowanieNaturalny - powstał bez udziału człowieka, może być przez niego w pewnym stopniu zmieniany, np. jeziora, w których łowione są ryby. Półnaturalny - powstają wskutek przekształcenia naturalnych ekosystemów przez człowieka, podlegają jego wpływowi, np. łąki lub lasy, z których wycinane są drzewa. Sztuczny - powstają w wyniku działalności człowieka i cały czas są przez niego zmieniane, np. sady, pola uprawne.
Scharakteryzuj ekosystemy auto i heterotroficzneAutotroficzne - mają one dostęp do energii świetlnej, materia organiczna jest wytwarzana w procesie fotosyntezy (przez autotrofy), takie ekosystemy są samowystarczalne, np. jeziora, torfowiska. Heterotroficzne - nie są samowystarczalne, opierają się na materii organicznej naniesionej z zewnątrz lub z odchodów i szczątków zwierząt w nich żyjących, np. jaskinia.
Opisz strukturę troficzną ekosystemuProducenci - są to autotrofy, które wytwarzają materię organiczną z prostych związków nieorganicznych, np. rośliny, protisty roślinopodobne, bakterie foto i chemosyntetyzujące Konsumenci - są to organizmy heterotroficzne, które korzystają z gotowych związków organicznych wytworzonych przez producentów, zaliczamy do nich zwierzęta, grzyby, większość bakterii Destruenci - konsumenci, którzy odżywiają się szczątkami i wydalinami innych organizmów (detrytus), w ten sposób przyczyniają się do ich rozkładu. Do tej grupy należą bakterie i grzyby oraz drobne zwierzęta, np. dżdżownica, żuk gnojowy.
Przedstaw główną różnice pomiędzy sukcesją wtórną, a pierwotnąPierwotna - zachodzi ona na terenach niezajętych przez żadną biocenozę, np. wydmy, kopalnie odkrywkowe. Wtórna - zachodzi na obszarach zajętych wcześniej przez biocenozę, która została zniszczona, np. przez pożar lub działalność człowieka. Ten rodzaj sukcesji obserwujemy na nieużytkach rolnych lub w jeziorach (proces zarastania się jezior).
Omów procesy, które prowadzą do powstania glebyProcesy przygotowawcze - wietrzenie skały macierzystej, powoduje to jej rozpad na mniejsze kawałki, grunt staje się porowaty. Rozpoczyna się kolonizacja gruntu, pierwsze pojawiają się organizmy, które mogą funkcjonować mimo braku gleby (bakterie i grzyby), potem pojawiają się bardziej wymagające organizmy, np. wije, dżdżownice. Właściwe procesy glebotwórcze - humifikacja i mineralizacja - humifikacja: częściowy rozkład martwej materii organicznej, prowadzi to do powstania bezpostaciowej substancji organicznej, humusu (próchnicy) - mineralizacja: rozkład materii organicznej do związków nieorganicznych, które są niezbędne dla życia roślin. W taki sposób powstaje gleba bogata w sole mineralne, organizmy glebowe, powietrze i wodę.
Wymień poziomy glebowe1. Ściółka, powierzchniowa warstwa gleby utworzona przez szczątki roślin, owoców, odchodów zwierząt. Jest ona zasiedlona przez małe bezkręgowce, bakterie i grzyby, które rozkładają szczątki organizmów. 2. Poziom próchniczy, zachodzi w nim proces humifikacji. 3. Poziom wymywania, z tego poziomu wody opadowe wymywają sole mineralne i związki organiczne do niższych poziomów. 4. Poziom wmywania, osadzają się w nim związki wymyte z wyższych poziomów, jest to najbogatsza w związki chemiczne warstwa gleby. 5. Zwietrzelina skały macierzystej, utworzona przez okruchy skały macierzystej. 6. Skała macierzysta, podłoże, na którym powstaje gleba.
Czym jest mikroklimatJest to klimat charakterystyczny dla danego obszaru, powstaje on w wyniku działania organizmów oraz czynników tworzących tę część środowiska, np. wilgotności, wahań temperatury.
Czym różni się łańcuch spasania od łańcucha detrytusowegoŁańcuch spasania rozpoczyna się od producentów, a detrytusowy od destruentów, kolejne ogniwa obydwu łańcuchów stanowią konsumenci kolejnych rzędów.
Jakie jest główne źródło energii w ekosystemachPromieniowanie słoneczne
Dlaczego energia przepływa przez ekosystem, a nie krążyNa każdym poziomie pokarmowym większość przyswojonej energii zostaje rozproszona i stracona (każdy kolejny poziom troficzny ma do dyspozycji mniej energii niż poprzedni), oznacza to, że energia przepływa przez ekosystem, w którym zostaje wykorzystana i przyswojona.
Wyjaśnij w jaki sposób materia krąży w ekosystemieMateria w ekosystemie nie ginie i nie rozprasza się, zmienia jedynie postać. Naturalne ekosystemy są samowystarczalne. Dzięki stałemu krążeniu materia jest nieustannie przetwarzana i ponownie wykorzystywana. Nie powstają tu żadne substancje zbędne, a substancje nie muszą być dostarczane z zewnątrz.
Wyjaśnij pojęcie, produktywność ekosystemuJest to intensywność z jaką w danym ekosystemie w jednostce czasu jest produkowana materia lub jest magazynowana energia w postaci związków organicznych.
Czym jest produkcja pierwotna brutto i netto oraz wtórna brutto i nettoProdukcja pierwotna brutto to całość energii jaką wytworzyli producenci, produkcja pierwotna netto to p.p.b. pomniejszona o część jaką producenci zużywają do procesów życiowych. Produkcja wtórna brutto to produkcja pierwotna netto, a p.w.n. to część energii jaka została wbudowana w tkanki konsumentów.
Gdzie możemy znaleźć węgiel w przyrodzie1. Atmosfera, węgiel stanowi 0,03% składu atmosfery 2. Woda, gdzie występuje pod postacią kwasu węglowego 3. Paliwa kopalne (węgiel brunatny, kamienny, ropa naftowa) 4. Wapień, węgiel występuje w nim pod postacią węglanu wapnia
Jakie organizmy włączają węgiel do obiegu materiiProducenci
Dlaczego gazy cieplarniane są ważne, podaj przykłady tych gazówGazy cieplarniane wchodzą w skład atmosfery, chronią Ziemię przed utratą ciepła, np. para wodna, metan, dwutlenek węgla.
Opisz obieg węgla w przyrodzie1. Producenci pobierają dwutlenek węgla z atmosfery i wbudowują go w związku organiczne budujące ich organizmy. 2. Konsumenci I rzędu zjadają producentów, następuje wbudowanie węgla w związku organiczne budujące ciała konsumentów. 3. Konsumenci I rzędu zostają zjedzeni przez konsumentów kolejnych rzędów, którzy również wbudowują węgiel w związki organiczne budujące ich organizmy. 4. Destruenci rozkładają martwą materię organiczną, uwalniają do atmosfery CO2 podczas oddychania wewnątrzkomórkowego.
Omów obieg azotu w przyrodzie1. Wiązanie azotu atmosferycznego przez bakterie brodawkowe, które przekształcają azot do amoniaku, a następnie do jonów amonowych. 2. Nitryfikacja, utlenianie jonów amonowych najpierw do azotanów (III) NO2-, a potem do azotanów (V) NO3-, które są lepiej przyswajalne dla roślin. 3. Pobieranie azotanów (V) przez rośliny. 4. Konsumenci I rzędu zjadają producentów, w ten sposób wbudowują azot do swoich organizmów. 5. Rozkład szczątków przez destruentów. 6. Amonifikacja, rozkład materii organicznej do amoniaku lub jonów amonowych. 7. Denitryfikacja, redukcja azotanów (III) i azotanów (V) do azotu cząsteczkowego.
Jakie bakterie potrafią wiązać azot atmosferycznyAzotobater (glebowe tlenowe), Clostridium (glebowe beztlenowe), symbiotyczne bakterie z rodzaju Rhiziobium
Co to jest różnorodność biologicznaBogactwo form życia na Ziemi
Wymień 3 rodzaje różnorodnościGenetyczna (w obrębie jednej populacji), gatunkowa (rozmaitość gatunków żyjących na Ziemi), ekosystemowa (różnorodność zespołów organizmów w ekosystemach).
W czym przejawia się różnorodność ekosystemowaW różnorodności nisz ekologicznych, zróżnicowaniu struktury troficznej, zróżnicowaniu produktywności ekosystemów.
Co to są biomyZespoły podobnych biocenoz występujące na dużych obszarach
Wymień czynniki geograficzne wpływające na roróżnorodnośćKlimat oraz ukształtowanie powierzchni Ziemi
Co to są czynniki antropogeniczneSą to działania człowieka które wpływają na różnorodność biologiczną. Mogą one powodować spadek i wzrost bioróżnorodności.
Co to jest introdukcja gatunkuWprowadzenie na dany teren obcego gatunku, który nigdy wcześniej tam nie występował. Jeżeli nowy gatunek stanowi zagrożenie dla gatunków rodzimych to nazywamy go gatunkiem inwazyjnym.
Jakie są powody nadmiernej eksploatacji zasobów przyrody1. Cele konsumpcyjne, m.in. łowiectwo, rybołówstwo, prowadzi to do wyginięcia lub zagrożenia wyginięciem wiele gatunków 2. Cele użytkowe, zdobywanie surowców, np. skóry, rogi, pierze, w wyniku takich praktyk nastąpił znaczny spadek bioróżnorodności 3. Cele kolekcjonerskie, rośliny i zwierzęta egzotyczne, które mają wartość kolekcjonerską.
Wymień działania człowieka prowadzące do zwiększenia bioróżnorodności1. Ochrona siedlisk (tworzenie parków narodowych, rezerwatów) 2. Czynna ochrona gatunków
Czym jest restytucjaPrzywrócenie gatunku w sytuacji, gdy populacja jest zbyt mała, aby mogła się sama odtworzyć.
Co to jest reintrodukcjaUmieszczenie osobników w ich naturalnych siedliskach po restytucji
Omów przyczyny i skutki eksploatacji organizmów, gleby, wody i powietrzaPrzyczyny: Organizmy, konsumpcja lub łowiectwo Gleby, wykorzystywanie gruntów do upraw rolnych Woda, wykorzystywanie wody w celach konsumpcyjnych, w gospodarstwach domowych czy w procesach przemysłowych Powietrze, spalanie paliw kopalnych, oddychanie wewnątrzkomórkowe organizmów Skutki: Organizmy, ograniczenie liczebności gatunków, zmniejszenie bioróżnorodności, zachwianie równowagi ekosystemów Gleba, jałowienie i erozja gleby, osuwanie się gruntów Woda, skażenie wody, eutrofizacja zbiorników wodnych, spadek bioróżnorodności w środowiskach wodnych Powietrze, zanieczyszczenie powietrza, obniżenie zawartości tlenu w powietrzu
Jakie znasz przyczyny globalnego ociepleniaRozwój przemysłu i niszczenie ekosystemów co powoduje zwiększenie ilości gazów cieplarnianych w atmosferze.
Wymień skutki globalnego ociepleniaTopnienie lodowców (podnoszenie poziomu mórz i oceanów), zmiana układu stref klimatycznych (poszerzenie obszarów pustynnych), zaburzenia krążenia mas powietrza (częstsze pojawianie się gwałtownych zjawisk pogodowych, np. huraganów)
Jak powstaje efekt cieplarnianyPromieniowanie słoneczne dociera do powierzchni Ziemi, planeta nagrzewa się, a następnie emituje promieniowanie cieplne, część z tego promieniowania zostaje rozproszona w przestrzeni kosmicznej, a część zostaje pochłonięta przez gazy cieplarniane, które emitują promieniowanie zwrotne, które nagrzewa planetę.
Skąd biorą się kwaśne opady1. Spalanie paliw kopalnych powoduje przedostanie się do atmosfery tlenków siarki i azotu. 2. Szkodliwe gazy są przenoszone razem z masami powietrza na duże odległości. 3. Tlenki siarki i azotu reagują z parą wodną, która jest zawarta w atmosferze, w ten sposób powstaje kwas azotowy (V) i kwas siarkowy (VI). 4. Kwasy przedostają się do gleby wraz z opadami, powoduje to zakwaszenie gleb i wód. 5. Zakwaszona woda jest pobierana przez organizmy, może powodować poważne zaburzenia w ich funkcjonowaniu, a w skrajnych wypadkach doprowadzić do śmierci.
Porównaj smog kwaśny z fotochemicznymDominujące zanieczyszczenia: tlenki siarki, węgla, cząstki pyłu (K), tlenki azotu, tlenek węgla, węglowodory (F) Względna wilgotność powietrza: ponad 80% (K), poniżej 70% (F) Pora występowania: rano i wieczorem (K), w południe (F) Sprzyjająca strefa klimatyczna: umiarkowana (K), podzwrotnikowa (F)
Skąd bierze się dziura ozonowaNiszczenie warstwy ozonowej jest spowodowane uwalnianiem do atmosfery freonów oraz halonów, związki te ulegają rozpadowi w wyższych strefach atmosfery, w efekcie rozpadu freonów powstają wolne rodniki bromu, a w efekcie rozpadu halonów, wolne rodniki chloru. Katalizują rozpad cząsteczek ozonu przez co niszczą warstwę ozonową.
Czym są alternatywne źródła energiiSą to zasoby niewyczerpywalne, np. energia słoneczna, energia wiatru. Stanowią one alternatywę dla paliw kopalnych.
Omów idee zrównoważonego rozwojuZakłada ona rozwój gospodarczy świata, w którym zaspokajanie potrzeb ludzkich nie ograniczy możliwości zaspokajania ich przyszłym pokoleniom.