| jak można podzielić ludność ze względu na aktywność na rynku pracy? | ludność w wieku przedprodukcyjnym (0-17), produkcyjnym (kobiety 18-59, mężczyźni 18-64) , poprodukcyjnym (kobiety 60+, mężczyźni 65+) |
| Czym jest przyrost naturalny? | liczba zgonów odjęta od liczby urodzeń |
| Czym jest współczynnik przyrostu naturalnego? W czym się go wyraża? | liczba urodzeń minus liczba zgonów przeliczona na 1000 osób, wyrażamy do w promilach |
| jak inaczej nazywamy wyż demograficzny? ile wynosi wtedy współczynnik przyrostu naturalnego | wyż kompensacyjny; 16-19 promili |
| definicja wyżu kompensacyjnego | wyż kompensacyjny to szybki, niekontrolowany wzrost liczby urodzeń na danym terenie, spowodowany dążeniem społeczeństwa do wyrównania strat wojennych. |
| Czym było echo wyżu kompensacyjnego? | Zjawisko wejścia ludności urodzonej w wyżu demograficznym w wiek rozrodczy. Taka sytuacja wystąpiła w Polsce w latach 70 gdy współczynnik przyrostu naturalnego miał prawie ten sam poziom co po wojnie. |
| czym jest regres rozwoju demograficznego? | Z regresem demograficznym mamy do czynienia wówczas, gdy liczba zgonów jest wyższa niż liczba urodzeń, a współczynnik przyrostu naturalnego wynosi około 0 |
| gdzie występuje najniższy współczynnik przyrostu naturalnego? | (wszędzie)
we wschodniej, środkowej oraz południowo-zachodniej Polsce
(w Łodzi i w Wałbrzychu najniższy) |
| gdzie występuje najwyższy współczynnik przyrostu naturalnego? | - w okolicach dużych ośrodków miejskich jak Warszawa lub Kraków
- w województwach pomorskim i małopolskim |
| Czym jest współczynnik dzietności? | liczba urodzonych dzieci przypadająca na kobietę w wieku rozrodczym |
| jak wysoki musi być współczynnik dzietności żeby rozwój demograficzny kraju przebiegał stabilnie? | trochę powyżej 2 |
| ile wynosił współczynnik dzietności w 2019
(ile w 2023; dodatkowo) | 1,4 w 2019
(1,2 w 2023) |
| czym jest próg prostej zastępowalności pokoleń? | współczynnik dzietności tak wysoki żeby rozwój demograficzny kraju przebiegał stabilnie (około 2,15) |
| dlaczego w Polsce rodzi się mało dzieci? | - uwarunkowania społeczno kulturowe (zachodni styl życia, model rodziny 2+2 lub 2+0, metody planowania rodziny, skupienie się młodych na rozwoju kariery itd)
- sytuacja ekonomiczna (złe warunki mieszkaniowe, niewystarczające zabezpieczenie finansowe, emigracja zarobkowa) |
| co może być zrobione żeby zwiększyć liczbę urodzeń? (pov: pis chwali się w podręczniku) | polityka państwa
(rozwiązania ułatwiające łączenie pracy i rodziny, urlop macierzyński, formy opieki nad dziećmi, 500+, Karta Dużej Rodziny) |
| co można powiedzieć o strukturze ludności według wieku? | - w kraju żyje więcej kobiet niż mężczyzn,
- w Polsce rodzi się więcej chłopców,
- mężczyźni żyją krócej, dlatego jest więcej kobiet powyżej 70 |
| czym jest współczynnik feminizacji? | ilość kobiet na 100 mężczyzn |
| gdzie żyje więcej kobiet a gdzie więcej mężczyzn? | więcej kobiet żyje w miastach a więcej mężczyzn na wsi |
| ile wynosi przeciętna długość życia w Polsce | 78 lat |
| co oznacza że Polskie społeczeństwo się starzeje? | odsetek dzieci (0-14) w populacji maleje a rośnie udział osób w starszym wieku (65+) |
| jak można podzielić ludność ze względu na aktywność na rynku pracy? | ludność w wieku przedprodukcyjnym (0-17), produkcyjnym (kobiety 18-59, mężczyźni 18-64) , poprodukcyjnym (kobiety 60+, mężczyźni 65+) |
| ile wynosił współczynnik przyrostu naturalnego w 2019? | -0,9 promila |
| ile przeciętnie kobiet przypada na 100 mężczyzn | 107 |
| skutki przemian demograficznych | - zmiana modelu rodziny (dużo starszych, mało dzieci)
- poczucie osamotnienia starszych bo dzieci opuszczają domy rodzinne
- kurczenie się lokalnych zasobów pracy
- wzrost dysproporcji pomiędzy wsią a miastem (dużo starych na wsi, dużo młodych w mieście)
- wpływ osób starszych na gospodarkę - powstawanie usług skierowanych do nich
- wzrost wydatków państwa na emerytury |
| ile wynosi gęstość zaludnienia w polsce | 123 os/km2 |
| gdzie największa a gdzie najmniejsza gęstość zaludnienia | największa - województwo śląskie 366 os/km2
najmniejsza - podlaskie 58 os/km2 |
| czym jest gęstość zaludnienia? | liczba osób na kilometr kwadratowy |
| jakie są przyrodnicze czynniki wpływające na rozmieszczenie ludności w Polsce | - ukształtowanie powierzchni
- warunki klimatyczne
- warunki wodne
- jakość gleb
- występowanie lasów
- występowanie surowców mineralnych |
| jakie są historyczne czynniki wpływające na rozmieszczenie ludności w Polsce | - wpływ zaborców
- zmiany granic państwowych
- migracje i przymusowe przesiedlenia ludności |
| jakie są społeczno-ekonomiczne czynniki wpływające na rozmieszczenie ludności w Polsce | - rozwój przemysłu
- rozwój miast
- poziom bezrobocia i możliwości znalezienia pracy
- dostępność usług |
| czy rozmieszczenie ludności w polsce jest równomierne??!! | Nie!! |
| jakie są skutki nierównomiernego rozmieszczenia ludności w Polsce? | - koncentracja ludności w miastach przyczynia się do ich rozwoju ale też bezrobocia i narastania problemów społecznych
- między obszarami z gęstym zaludnieniem i mniejszą gęstością zaludnienia utrwalają się dysproporcje rozwojowe
- obszary z gęstym zaludnieniem źle oddziałują na środowisko
- w obszarach z gęstym zaludnieniem rozwijają się choroby cywilizacyjne
- na obszarach mniej zaludnionych rozwija się turystyka |
| czym jest imigracja | napływ ludności na teren |
| czym jest emigracja | odpływ ludności z terenu |
| czym jest saldo migracji | różnica między osobami emigrującymi a osobami imigrującymi |
| czym są migracje wewnętrzne? | migracje ludności wewnątrz kraju |
| czym były spowodowane migracje wewnętrzne w Polsce po 2 Wojnie Światowej | zmiany granic kraju, przesiedlenia ludności |
| miasta mają obecnie ujemne czy dodatnie saldo migracji? | ujemne, więcej ludzi migruje na wsie |
| ile średnio osób zmienia swoje miejsce zamieszkania rocznie? | ponad 400 tys. osób |
| kto migruje najwięcej? | kobiety i osoby w wieku produkcyjnym |
| jakie migracje dominują? | migracje wewnętrzne województw, migracje między sąsiadującymi województwami |
| jak nazywają się migracje ludzi między krajami? | migracje zagraniczne/zewnętrzne |
| jakie znaczenie miało wstąpienie do UE dla migracji? | - zniesienie formalności związanej z przekraczaniem granic
- wzrost dostępności transportu i obniżenie kosztów
- perspektywy lepszych zarobków i wyższego poziomu życia |
| gdzie migrują Polacy? | 83% do UE - do Niemiec, Wielkiej Brytanii, Holandii, Irlandii, Włoch, Norwegii, Francji
poza Unią do Stanów Zjednoczonych |
| dlaczego Polacy emigrują? | 75% w celach ekonomicznych
15% ze względów rodzinnych by dołączyć do rodziny za granicą |
| Gdzie są najliczniejsze Polonie? | w Stanach Zjednoczonych, Niemczech, Brazylii |
| jakie województwa mają dodatni współczynnik migracji wewnętrznej? | mazowieckie, pomorskie, wielkopolskie |
| Jakie są skutki migracji zagranicznych? | - poprawa sytuacji majątkowych imigrantów i ich rodzin
- napływ zarówno specjalistów jak i taniej siły roboczej (niewolników)
- rozwój firm zatrudniających imigrantów i ich wzrost wpływów podatkowych dla państwa
- rozłąka rodzin
- wzrost cen wielu usług wynikająca z odpływu pracowników
- wzrost tempa starzenia się społeczeństwa
- wzrost liczby incydentów związanych z napaściami imigrantów |
| czym jest rzeczywisty przyrost ludności? | saldo migracji i przyrost naturalny |
| czym jest współczynnik przyrostu rzeczywistego? | przyrost rzeczywisty na 1000 osób |
| ile wynosił współczynnik przyrostu rzeczywistego w 2022 (pytanie dodatkowe) | –3,8 promila |
| kim jesteś? | JESTEŚ ZWYCIĘZCĄ |
| wiek produkcyjny dla kobiet to | 18-59 |
| wiek produkcyjny dla mężczyzn to | 18-64 |
