Ideeën over straffen in het huidige strafrecht zijn gebaseerd op...

- de klassieke school, die gaat uit van vrije wil en (klassieke) economische theorieën. dit zien we terug in nadruk op straffen, maar ook in het gelijkheidsbeginsel, strafbaarheidsbeginsel, onschuldpresumptie. - de moderne school, die gaat minder uit van vrije wil en economische theorieën, en benadrukt (ook) de invloed van bio-psychologische en sociologische factoren. dit zien we terug in voorkeur voor resocialisatie en rehabilitatie, en dus voor maatregelen (bijv. tbs) en alternatieve straffen.